หลายคนอาจเข้าใจว่า ปวยเล้ง กับ ผักโขม คือผักชนิดเดียวกัน หรือมีความใกล้เคียงกันมาก จนมักเรียกสลับกันไปมา แต่ในความเป็นจริงแล้ว ผักทั้งสองชนิดนี้มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นลักษณะทางพฤกษศาสตร์ รูปร่างหน้าตา ไปจนถึงรสชาติและเนื้อสัมผัส รวมถึงการนำไปใช้ประกอบอาหาร วันนี้เราจะมาเจาะลึกถึงความแตกต่างของปวยเล้งและผักโขม เพื่อให้คุณเข้าใจและเลือกใช้ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
ปวยเล้ง (Spinach: Spinacia oleracea)
ปวยเล้ง หรือที่คนไทยนิยมเรียกว่า ผักโขมจีน เป็นผักใบเขียวที่มีต้นกำเนิดมาจากแถบตะวันออกกลางและเอเชียกลาง เป็นผักที่ได้รับความนิยมทั่วโลกและเป็นที่รู้จักกันดีในชื่อ “Spinach” ในภาษาอังกฤษ
ลักษณะเด่นของปวยเล้ง:
- ใบ: มีใบสีเขียวเข้ม รูปร่างค่อนข้างกลมรี หรือคล้ายหัวลูกศร ใบเรียบเนียน มีความมันเงาเล็กน้อย
- ก้าน: ก้านใบจะมีความอวบน้ำและเปราะง่ายกว่าผักโขม
- รสชาติและเนื้อสัมผัส: มีรสชาติออกหวานเล็กน้อย เนื้อสัมผัสเมื่อปรุงสุกจะนุ่มลื่น ไม่เฝื่อนหรือขม
- การปรุงอาหาร: นิยมนำไปผัดน้ำมันหอย ทำซุปครีม ต้ม หรือใส่ในสลัด (หากเป็นเบบี้สปิแนช) เนื่องจากมีเนื้อสัมผัสที่นุ่มและรสชาติที่ไม่แรง
ผักโขม (Amaranth: Amaranthus spp.)
ผักโขม เป็นผักพื้นบ้านของไทยและแถบเอเชีย มีหลากหลายสายพันธุ์ และมักจะพบเห็นได้ทั่วไปตามท้องตลาด ผักโขมที่เราคุ้นเคยกันส่วนใหญ่ในไทยมักจะเป็นพันธุ์ ผักโขมหิน หรือ ผักโขมสวน
ลักษณะเด่นของผักโขม:
- ใบ: มีใบสีเขียวอ่อนถึงเข้ม รูปร่างหลากหลาย ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ ตั้งแต่กลมรี หัวใจ หรือปลายแหลม ใบของผักโขมมักจะมีผิวสัมผัสที่หยาบกว่าปวยเล้ง และบางสายพันธุ์มีขนอ่อนๆ ปกคลุม
- ก้าน: ก้านผักโขมมักจะมีความแข็งแรงและเหนียวกว่าปวยเล้ง
- รสชาติและเนื้อสัมผัส: มีรสชาติออกขมเล็กน้อย หรือมีรสเฝื่อนหากไม่ทำให้สุกดี เนื้อสัมผัสเมื่อปรุงสุกจะยังคงมีความกรอบหรือเหนียวเล็กน้อย
- การปรุงอาหาร: นิยมนำไปลวกจิ้มน้ำพริก แกงเลียง แกงส้ม หรือผัดน้ำมัน เนื่องจากมีรสชาติและเนื้อสัมผัสที่เป็นเอกลักษณ์
สรุปความแตกต่างที่สำคัญ
| คุณสมบัติ | ปวยเล้ง (Spinach) | ผักโขม (Amaranth) |
| ชื่อภาษาอังกฤษ | Spinach | Amaranth (หรือ Amaranth Greens) |
| รูปร่างใบ | กลมรี หรือคล้ายหัวลูกศร ใบเรียบเนียน | หลากหลาย (กลมรี, หัวใจ, ปลายแหลม) ผิวหยาบ บางพันธุ์มีขน |
| ก้าน | อวบน้ำ เปราะง่าย | แข็งแรง เหนียวกว่า |
| รสชาติ | หวานเล็กน้อย | ออกขมเล็กน้อย หรือมีรสเฝื่อน |
| เนื้อสัมผัส | นุ่มลื่น | กรอบ หรือเหนียวเล็กน้อย |
| การใช้ในครัว | ผัดน้ำมันหอย, ซุป, สลัด (เบบี้สปิแนช) | แกงเลียง, แกงส้ม, ลวกจิ้มน้ำพริก, ผัด |
แม้ปวยเล้งและผักโขมจะเป็นผักใบเขียวที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพคล้ายคลึงกัน ทั้งในด้านของวิตามิน แร่ธาตุ และใยอาหาร แต่การทำความเข้าใจความแตกต่างของทั้งสองชนิดนี้ จะช่วยให้คุณสามารถเลือกใช้ผักได้อย่างเหมาะสมกับเมนูอาหารที่ต้องการ ไม่ว่าจะเป็นความนุ่มละมุนของปวยเล้ง หรือความหลากหลายและรสชาติเฉพาะตัวของผักโขม ผักทั้งสองชนิดนี้ล้วนเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการให้กับมื้ออาหารของคุณ
คุณเคยเข้าใจผิดเกี่ยวกับปวยเล้งกับผักโขมหรือไม่? หรือมีเมนูโปรดจากผักสองชนิดนี้ที่อยากแนะนำบ้างไหมคะ?
